Εγκαίνια έκθεσης : The Magic Of The Mask
Εγκαίνια Έκθεσης – The Magic Of The Mask
Τετάρτη 18 /10
ώρα έναρξης : 19:00
Διάρκεια έκθεσης μέχρι 10/1/2018
Νίκος Παπαγεωργίου
1913-2017
Σπούδασε Εθνολογία στα Πανεπιστήμια Columbia και Brandeis στην Αμερική. Σπούδασε και Μουσική.
Στέλεχος της UNESCO με ειδίκευση στις επιστημονικές αποστολές.
Εργάστηκε στη μεταφορά από την UNESCO των μνημείων του Abu Simbel και της νήσου Φίλαι των Πτολεμαίων στην Άνω Αίγυπτο. Επί πολλά χρόνια μέλος της Επιτροπής της UNESCO για τα μουσεία της Αιγύπτου. Μέλος της επιτροπής της UNESCO για την αναβίωση των Δρόμων του Μεταξιού.
Επί πολλά χρόνια πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής της UNESCO. Στέλεχος των εξής επιστημονικών αποστολών: Προϊστορικά Σπήλαια της Ευρώπης και της Σαχάρας, Κεντρική Αμερική, Μεξικό, Γουατεμάλα μέχρι τον Παναμά, Λατινική Αμερική, Ισημερινός, Περού, Αμαζόνιος, Βολιβία και Άνδεις, Βραζιλία μέχρι την Χιλή. Όλα τα κράτη της Ασίας και το Θιβέτ.
Κατά τη διάρκεια των αποστολών αυτών, συγκέντρωσε παράλληλα και ορισμένες μεγάλες Λαογραφικές Συλλογές, όπως Παραδοσιακά μουσικά όργανα, Διακοσμημένα Πασχαλινά αυγά από όλο τον κόσμο, Τάματα των Λαών, Παραδοσιακές και Λατρευτικές Μάσκες όλων των λαών.
Διετέλεσε μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων της UNESCO, μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας και της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον.
Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΚΑΣ
Η πρωτόγονη τέχνη δεν περιγράφεται εύκολα μέσα σε λίγες λέξεις, τόσο λόγω της διασποράς της ανά την υφήλιο και της ποικιλομορφίας της, όσο και λόγω της αναβίωσής της από κάποιες σπάνιες φυλές σήμερα.
Από τότε που ο Πικάσο, ο Κλέε, ο Ματίς και άλλοι προσέλκυσαν την προσοχή πάνω σ’ αυτήν την τέχνη, το ενδιαφέρον του κοινού δεν έπαψε να αυξάνεται. Έτσι, βρίσκει κανείς μουσεία, γκαλερί και ιδιωτικές συλλογές αποκλειστικά αφιερωμένα σε πρωτόγονα έργα.
Η μάσκα επιτρέπει αναμφίβολα την αλλαγή της προσωπικότητας του καθενός. Αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους τρόπους έκφρασης του ανθρώπου. Ξεκινά από παραδόσεις προαποικιακές διαφόρων περίπλοκων κοινοτήτων και σε συγκεκριμένες περιοχές του κόσμου επιβίωσε μέχρι σήμερα.
Ο καλλιτέχνης συνεισφέρει έτσι με τη δημιουργία του στην επιβίωση και την εξέλιξη της κοινωνίας. Τα έργα του δεν είναι νατουραλιστικά, ούτε αντιγράφουν τη ζωή. Η φύση και μόνο αυτή επιβάλλει κανόνες συγκεκριμένους, το φυσικό περιβάλλον καθορίζει τα υλικά που χρησιμοποιούνται, ή τη φόρμα που δίνεται στη μάσκα.
Η πρωτόγονη τέχνη στο ξεκίνημά της δεν ανταποκρίνεται σε ανάγκες αισθητικές, σε αντίθεση με τη σύγχρονη, δυτική τέχνη. Ο δημιουργός έχει απλώς υπ’ όψιν του ανάγκες της κοινωνίας του. Δημιουργεί τον ακριβή αριθμό αναγκαίων αντικειμένων.
Στα μάτια των μελών της κοινότητας ο καλλιτέχνης δεν διαφοροποιείται. Κι αν ξεχωρίζει κάπως, σπανιότατα θα θεωρηθεί ότι δεν ανήκει στον ίδιο κόσμο μιας και συνεχίζει να ψαρεύει, να φυλάει τα ζωντανά του ή να καλλιεργεί τη γη. Η κοινωνική του θέση είναι σημαντικότερη από τη δουλειά του ως καλλιτέχνη.
Η τέχνη για την τέχνη είναι ιδέα απολύτως ξένη για τον πρωτόγονο δημιουργό. Ακολουθώντας τη μακραίωνη παράδοση, ο καλλιτέχνης επαναλαμβάνει πάντα τα αιώνια σύμβολα που αποδέχεται η κοινότητα και που κρύβουν το βάρος του παρελθόντος. Οι σκοποί είναι καθορισμένοι: είναι αυτοί της ομάδας.
Η εκτίμηση της πρωτόγονης κοινότητας για τον καλλιτέχνη της βασίζεται περισσότερο στην χρησιμότητα των έργων του και λιγότερο στο άτομό του. Έτσι λοιπόν, τα έσοδά του προέρχονται απ’ τους κοινωνικούς θεσμούς της κοινότητας, ενώ εκείνος ανταποδοτικά καλύπτει τις ανάγκες της.
Τα διάφορα σχήματα και σύμβολα που αποτυπώνει και που μας φαίνονται εξωτικά και παράξενα, αποτελούν την επίσημη γλώσσα, κατανοητή απ’ όλη την ομάδα.
Λανθασμένα θεωρούμε την πρωτόγονη τέχνη νεκρή. Παραβλέπουμε, ότι ο πρωτόγονος έχει τα δικά του προβλήματα. Ο κόσμος του είναι αδιανόητα διαφορετικός απ’ τον δικό μας, ξεκινώντας με την έλλειψη τροφής, από την οποία συχνά πάσχει, μέχρι τις αρρώστιες και το θάνατο, που τον τριγυρνούν.
Όσον αφορά τη μάσκα, το μυστηριώδες βάθος της μεταφέρθηκε στο θεατρικό δράμα. Απελευθερωμένη από τη σκλαβιά των τελετουργιών, χρησιμοποιείται σκηνοθετικά επηρεάζοντας την τέχνη και τους δραματουργούς.
